بنام خدا

نویسنده:رضااتابک،دانشگاه فرهنگیان یاسوج

مقدمه

اگر پیش آمده كه اسم شخصی را فراموش كرده باشید، اگر نام فیلمی را كه هفته گذشته تماشا كردید از یاد برده اید، اگر احساس می كنید كه زیاد این جمله را به زبان می آورید: "آخ، یادم رفته!"؛ نترسید كه مبادا آلزایمر گرفته باشید. راه حل مشكل شما ساده است؛ شما نیاز به تقویت حافظه خود دارید. تحقیقات نشان می دهند، از دست دادن حافظه می تواند از 20 سالگی شروع و با بالا رفتن سن، بیشتر شود. یکسری توصیه های مفید در این مقاله ذکر خواهد شد که به تقویت حافظه کمک خواهد کرد.

 روش های کاملاطبیعی برای تقویت حافظه

1 - چشم ها را ببندید. از توی كیف دسته كلید خود را بردارید. حالا بدون این كه چشم ها را باز كنید سعی كنید كلید را داخل قفل قرار دهید و در را باز كنید.

2 - با هر دستی كه عادت به مسواك زدن دارید، از امشب با آن یكی دست مسواك بزنید. مثلا اگر با دست راست مسواك می زنید، از امشب مسواك را با دست چپ بگیرید.

3 - برای شانه زدن نیز همان تمرینی را كه برای مسواك زدن گفتیم انجام دهید.

4 - اگر همیشه عادت به یك دوش گرفتن ساده دارید، از این پس یك حمام كردن درست و حسابی را تجربه كنید.

5 - اگر هر روز با ماشین سرِ كار می روید از فردا گاهی اوقات قسمتی از مسیر را پیاده عازم محل كار خود شوید.

6 - به روی میز تحریر خود نگاهی بیندازید، حالا جای همه چیز را عوض كنید. مثلا جامدادی را به جای تراش رومیزی بگذارید.

7 - اگر سوار آسانسور می شوید، چشم ها را ببندید و سعی كنید دكمه طبقه مد نظر خود را فشار دهید. البته قبل از فشار دادن چشم هایتان را باز کنید تا اشتباها به طبقه دیگری نروید.

8 - در زمان زنگ تفریح كار یا كلاس، به جای نشستن و خوراكی خوردن، از جای خود بلند شوید كمی قدم بزنید و هوای تازه استنشاق كنید.

9 - اگر روی میز تحریرتان عكس یا ساعت رومیزی دارید، آنها را وارونه بگذارید.

10 - سعی كنید به جای نگاه كردن به غذا، از بو یا مزه آن پی ببرید كه درون بشقابتان چه غذایی وجود دارد.

11 - سرگرمی تازه ای برای خود انتخاب كنید.

12 - اگر می توانید به ماهیگیری بروید.

13 - باغبانی را هم به شما پیشنهاد می كنیم تا حافظه خود را تقویت كنید

روش های گیاهی برای تقویت حافظه

1-گیاه رزماری

«رزماری» گیاه بومی مدیترانه، در کشورهای اروگوئه، اروپا، مکزیک و شمال آمریکا نیز یافت می‌شود.

 «رزماری» دارای گل‌هایی با رنگ‌های مختلف از جمله سفید، صورتی، قرمز، آبی و بنفش است که علاوه بر آشپزی، کاربرد دارویی زیادی دارد. در این مطلب به نقل از «هلث نیوز» به خواص این گیاه اشاره می‌کنیم.

 *رزماری تحریک کننده مغز است که با رساندن خون سرشار از اکسیژن عملکرد مغز و قدرت حافظه را بهبود می‌بخشد.

 * مصرف روزانه عصاره این گیاه به عملکرد کلیه‌ها بهبود می‌بخشد و با حفظ سدیم و پتاسیم باعث افزایش دفع ادرار می‌شود.

 *خاصیت آنتی اکسیدان و ضدالتهابی دارد.

  *ماساژ دادن با روغن آن عضله را شل می‌کند و از شدت درد اسپاسم‌های مفصلی می‌کاهد. کافی است چند شاخه این گیاه را در شیشه حاوی روغن زیتون قرار دهید و شیشه را به مدت چند هفته در معرض نور خورشید بگذارید. هر بار مقدار مورد نیاز از این روغن را برای ماساژ گرم کنید.

 *ماده‌ای به نام کارنوسل موجود در آن خاصیت ضدسرطانی دارد.

 *قرن‌ها این گیاه داروی طبیعی می‌گرن بوده است که برای این منظور کافی است مقداری از این گیاه را در آب بجوشانید و به مدت ۱۰دقیقه سر خود را بخور دهید تا درد می‌گرن کاهش یابد.

 *تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است.

 *خاصیت قوی آنتی باکتریایی آن با باکتری هلیکوباک‌تر که زخم معده و عفونت ایجاد می‌کند، مقابله می‌کند.

 *ناراحتی گوارشی مانند یبوست، سوءهاضمه و ناراحتی معده را برطرف می‌کند. *از دم کرده آن برای خوش بو کردن دهان استفاده می‌شود.

2-کندر

کُندُر گیاهی دارویی است از راسته افراها (Sapindales) که از صمغ آن هم به عنوان خوشبو کننده استفاده می‌شود. صمغ کندر را معمولا با اسفنددانه می‌سوزانند.

کندر مقوی قلب-حافظه- صاف شدن صدا- ضد خلط خونی است.

نام علمی این گیاه Boswellia thurifera یا B. sacra است. طعم این عصاره بسیار تلخ است .

محققان دریافتند که تجویز کندر ، به ویژه دوز ‏‎g/kg‎‏0/05 ، در دوران بحرانی رشد و نمو سیستم عصبی جنین و نوزاد ، موجب افزایش چشمگیر (001/0>‏‎p‎‏) قابلیتهای یادگیری ، به ویژه تقویت و نگهداری حافظه می شود . از این رو به نظر می رسد که کندر می تواند دارای تاثیری مثبت بر روند تکامل مغز و احتمالا شکل گیری مناسب درختهای دندریتی ، اکسونها و برقراری ارتباطات صحیح بین آنها باشد.

آن چه از روایات راجع به کندر آمده به این شرح است:

محمد بن سنان از امام رضا(ع) نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «همسران باردارتان را کندر دهید؛ اگر حمل آنها پسر باشد، پاکیزه قلب ودانشمند و شجاع خواهد شد و اگر دختر باشد، خوش اخلاق و زیبا مى‏شود.»

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):

به زنان باردار خود، کندر بدهید؛ چرا که عقل کودک را افزون مى کند.

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):

بر شما باد کندر؛ چرا که ... عقل را افزون مى کند، ذهن را ذکاوت مى دهد، چشم را جلا مى بخشد و فراموشى را از میان مى برد.

امام رضا (علیه السلام ):

فراوان کندر بخورید، آن را در دهان نگه دارید و بجوید. بلغم معده را مى زداید و آن را تمیز مى کند، عقل را استحکام مى بخشد و غذا را مى گوارد.

بهترین راه مصرف کندر

آنرا کوبیده و هر روز صبح ناشتا یک قاشق مربا خوری از آنرا در یک استکان آب حل کرده و مصرف نمایید.

همچنین میتوانید آنرا در دهان گذاشته و به صورت آدامس از آن استفاده نمایید اما کمی تلخ میباشد.

3-آویشن 

طبیعت گرم،خاصیت محرک سیستم عصبی  مرکزی و مقوی اعصاب و همچنین قدرت تحریک کنندگی بالایی که به سبب وجود تیمول که از مواد موثره این گیاه محسوب می شود . در ان تا ثیری ماندگار در تقویت قوای فکری و مغزی و کمک به کار این قسمت از بدن دارد . آویشن به علت عطر نافذ به صورت دمکرده یا جوشانده مصرف گردیده و همچنین موجب ضد عفونی کردن مجاری تنفسی و سینوسهاو درمان برونشیت و آسم (تنگی نفس )بسیار موثر است .

 4-اسطوخودوس    

اگر دچار سردرد های عصبی و فراموشی و کندی ذهن گردیده اید از مصرف گل اسطو خودوس که تازه انرا خشک نموده و به صورت پودر در اورده با کمی پودر کندر و مقداری عسل به حالت خمیر در اورده اید دریغ نورزید این گیاه خوش عطر یکی از بهترین گیاها نی است که از قدیم الایام تا کنون جهت درمان انواع بیماریها ی ذهنی و مغزی از جمله مالیخولیا ، مانیا ، صرع ،سرگیجه ،عقب ماندگی ذهنی و نسیان (فراموشی ) توسط طبیبان یونانی وایرانی تجویز شده و مورد استفاده قرار می گرفته است .

5-اکلیل کوهی 

رزماری یا اکلیل کوهی گیاهی است که دستگاه عصبی را تحریک وتقویت می کند و از اثری عجیب در تقویت حافظهو قوای ذهنی دارد. طبیعت گرم و خشک و طعم تند و تیز و خاصیت محرک دستگاه عصبی و گردش خون این گیاه سبب شده که دارویی مفید و موثر جهت درمان اکثر بیماریها و اختلالات عصبی و مغزی از جمله افسردگی ، میگرن عصبی و استرس و ضعف قوای فکری و فراموشی باشد .

برا ی تهیه شربت از این گیاه کافی است که مقدار 30 گرم اکلیل کوهی خشک را به همراه یک لیتر اب گرم و مقداری عسل بجوشانید و مقداری بهار نارنج هم به ان اضافه کرده و هر 8 ساعت یک لیوان میل نمایید .

6- انجیر     

وجود در صد بالایی از مواد قندی به طور ی که در صد گرم انجیر حدود 6/7 میلی گرم قند طبیعی وجود دارد . ومصرف ان با کارهای فکری می تواند بسیار مفید باشد . دارای ویتامینها ی آ و ب و ث و مواد معدنی مثل آهن ،برم ، منگنز ، گوگرد می باشد که همه برای بدن و سلولهای مغزی مفید هستند .

7-بادام 

وجود 54 در صد روغن و 24در صد مواد نشاسته ای و مقداری قند و صمغ و همچنین در صد بالایی از املاح نظیر فسفر ، منیزیم ، پتاسیم ، گوگرد و آهن و ویتامین نیاسین در میوه شیرین بادام هر چندانرا کمی سنگین و دیر هضم برای معده ساخته ولی یکی از بهترین مواد طبیعی مقوی مغز و سلولهای دستگاه اعصاب مرکزی می باشد.

8-جین سینگ    

جین سینگ که ریشه گیاهی است چینی و شبیه به هویج زرد رنگ می باشد به قدری از نظر ارزش غذایی بالاست که به نام ریشه زندگی لقب گرفته است . و از ان برای تقویت جسم و ذهن استفاده می نمایند .

9-جینکو     

جینکو بیلو با به درخت معبد شهرت دارد . یک گیاه مقوی حافظه به شمار می رود .قسمت مورد استفاده دارو ی ان برگهای این گیاه می باشد که خاصیت ریلکس کننده (آرام بخش )دارد و موجب جریان خون بیشتر در سلولهای مغزی می شود .و جهت مقابله با الزایمر در پیری بکار می رود .

10-چغندر      

با مقدار زیاد فسفر و قند این گیاه کمک زیادی به مغز و درک مطالب و خاطرات و ثبت و ضبط مطالب می کند . از سوی دیگر در درمان کم خونی و ضعف عمومی بدن بویژه در ناحیه سلولهای مغزی کمک می نماید . میزان فسفر 100 گرم ریشه چغندر 55 میلی گرم است .

11-خردل      

سبزی خردل غنی ترین منشا اهک غذایی است . از نظر ویتامین آ وث و آهن و کلسیم بسیار غنی است . طبیعت گرم و تند و تیز و وجود اسانس فرار و معطری که در خردل و دانه های ان وجود دارد این گیاه را جهت تحریک سلولهای معده مناسب ساخته است.

12-زعفران   

شهرت زیادی در تقویت اعصاب ،کمک به تحریک سلولهای مغزی و تقویت آن و همچنین تقویت حافظه دارد . ابن سینا حکیم عالیقدر مصرف زعفران را با کمی کندر و عسل به صورت خمیر جهت رفع کندی ذهن تجویز کرده است .

این گیاه گرم وخشک بوده دارای خاصیت شادی بخش وتقویت کننده حواس و مغز و تنظیم کننده سلسله اعصاب می باشد . زعفران خواب اور بوده و در رفع تشنج که منشا آن تحریکات مغز می باشد بسیار موثر است جهت تقویت حافظه 4 گرم زعفران با 10 گرم کندر و 10 گرم زنجفیل  را ساییده و با 100 گرم عسل به صورت قرص در اورید .

13- سعد کوفی    

اثرات بسیار مفیدی بر روی حافظه و از بین بردن کند ذهنی و فراموشی دارد . خوردن سعد پودر شده به همراه پودر زعفران و مویز خشک و کمی عسل در طول 40 روز متوالی هر روز یک قاشق مربا خوری صبح ناشتا در رفع فراموشی و حواس پرتی بی نظیر است .

14- سیر    

وجود ماده ای به نام الیسین که موجب خاصیت انتی بیوتیکی در سیر شده است و بوی ان نیز مربوط به این ماده می باشد . و همچنین روغن فرار موجود در سیر که الیله سولفید نام دارد از یک سو و غنی بودن این گیاه از سولفور و فسفر و اهن و کلسیم یبب شده است که از هر ماده مقوی ضد میکروبی شناخته شده دیگری بهتر و موثر تر بوده و حتی الیسین موجود در ان قویتر از پنی سیلین باشد

معجون های معصومین و دانشمندان برای تقویت حافظه

1-معجون پيامبر

ابن مسعودازپيامبرروايت كرده كه :براي جلوگيري ازفراموشي وتقويت حافظه

10درهم ميخك 10درهم دانه ي سپند10درهم كندرسفيد 10درهم شكرسفيدراباهم بسايندوبايك ديگرمخلوط نمايندبه جزدانه ي سپندرا كه بايدبادست بمالندوباادويه نسايندوهرروزبه هنگام صبح يك درهم ودروقت خواب يك درهم ازان بخوردكه براي حافظه،قطع بول وبلغم،تقويت پشت وكمر مفيد است.

2-معجون امام علي(ع)

حضرت علي(ع) ميفرمايند:يك جز‌ء زعفران خالص ويك جزءسعد(نوعي گياه مشك زمين است)

راباعسل معجون كرده وهرروزدومثقال ازانرامصرف نماييد،به قدري حافظه رازياد مي كندكه خيال مي كنيدسحروجادواست.

(به مقدارمساوي اززعفران سعدرامي گيري عسل به ان اضافه مي نمايي وهرروزدومثقال ازان رامي خوري).

3-معجون امام رضا(ع)

از امام رضا(ع)به ابوبصيرنقل شده است:جهت تقويت حافظه 10درهم ميخك 10درهم كندرسفيدبگيرد وخوب بكوبدوهرروز ناشتاقدري ازان بخورد.

4-معجون ابن سينا

ابن سيناچندنوع معجون رابراي رفع بيماري فراموشي وزيادشدن حافظه توصيه مي كند:

نسخه اول:

كندر،مشك زمين،فلفل سفيد،زعفران،مر،به اندازه هاي مساوي درعسل معجون شوندوهرروز

مقداري (به وزن يك درهم )بخورند.

نسخه دوم:

فلفل يك مقدار،زيره يك مقدار، شكر طبرزدسه مقدار.

نسخه سوم:

كندرسه چهارم مثقال،فلفل يك چهارم مثقال،كه ازاين دونسخه دوم سوم هركدام باشند،ناشتايك مثقال بخورند،براي تقويت حافظه خوب است وتجربه شده است.

نسخه چهارم:

كندر رومي سفيد،فلفل سفيد،،سعدهندي،زعفران خالص،مغزپسته،مويزسياه،ازهريك 5درهم بكوبدوالك نموده،باعسل صاف مخلوط كندوهروزدودرهم بخورد.هركس درظرف يك هفته تادوهفته از ان بخورد،حافظه اش بي نهايت تقويت مي شود.

نسخه پنجم:

زيره پنج قسمت،فلفل يك قسمت،سوسن زرددوقسمت،مشك زمين دوقسمت،به مقدارتمام انهاعسل باهم معجون كرده بخوريد.

5-معجون سينا

اگرفراموشي ازغلبه ي رطوبات برمراكزعصبي باشدكه علامت نسياني كه دراثركثرت رطوبات مزاج

باشد،سنگيني سروزيادي ترشحات بيني وترشح زيادبزاق وخواب زياداست.براي مداواي ان بايدجهت مصرف دارو،شب اول غذاي نرمزود هضمي،مانندسوپ خورده شود.فرداي ان روزبايد غذاي گرم مزاج تناول گرددتا دستگاه گوارش اماده براي خوردن مسهل گرددوروزدوم صبح ناشتابايدمقدار4مثقال سناي مكي رابه3مثقال گلبرگ گل سرخ جوشانده ومصرف نمود.ازروزسوم تاچهارم نيزلازم است مقدار2مثقال كندررابا6نخودزعفران پودركرده وبامقداري عسل مخلوط نمايندو8قسمت كنندكه هرقسمت به قدريك فندق باشدتا4روزيكي صبح ويكيعصرميل كنند

تارطوبت جذب ورفع گشته وفراموشي نيز برطرف گردد.

6-معجون ذكرياي رازي:

50درهم كندر،10درهم فلفل،10درهم وج،20درهم سعد،هليله سياه وزنجبيل،هركدام 20درهم ،عسل بلادر10درهم وعسل به اندازه ي همه داروهاباهم اميخته وبه صورت خوراكي به كاررود.

معجون های دیگر

1- معجون هندي:

گل سيب،گل گلابي،گل سرخ ونارنج،بلادر(قرص كمر،حب الفهم)بندق،بالنگو(نوعي نعنا)،زنجبيل،سعد،سنبل الطيب ،مشك،عود،عنبرغاليه،قرنفل،كندر،روغن،عنبر،مغزحيوانات،

گوشت ماكيان،دراج،وشيرميش براي حافظه مفيد است.

2-معجون استخوان گاوياگوسفند:

براي تقويت عمومي جسم ومغز،تامدت10روز،هرروزبه مقداريك كيلواستخوان گوسفندياگاوياگوساله درميان ديگي قرارداده و10استكان اب بريزيدو روي اتش يك نواخت بجوشانيدتا8استكان ان تبخيرشودو2استكان بماند.سپس درميان ظرفي يك شب بماند،صبح ناشتابه اندازه ي يك استكان ابغوره ريخته وبياشاميد.درهمه امراض عضوي واستخواني وحتي براي جلوگيري از مرض سرطان وسياتيك وروماتيسم مفيداست.

3-معجون كندر:

كندر،وج تركي،سعدكوفي،ازهريك10درهم،فلفل،زنجبيل ازهريك5درهم،خولنجان دارچيني ازهركدام 3درهم،كوفته،بيخته با3برابرعسل صاف نموده،مخلوط كرده،شربتي تهيه مي شودكه دومثقال صبح مصرف شود.

تقویت حافظه به کمک دعا،نماز،دین

1-   در مکارم الاخلاق روایت شده از صادقین که می نویسی با زعفران در ظرف نظیفی حمد و آیة الکرسی و اناانزلنا  و یس و سوره حشر و تبارک و قل هوالله احد و قل اعوذ را. پس این سوره هارا می شویی به آب زمزم یا به آب باران یا با آب نظیفی . پس می اندازی در آن آب دو مپقال کندر و ده مپقال شکر و ده مپقال عسل . پس بگذار آن را شب در زیر آسمان وبگذار برروی وی آهنی، پس آخر شب که میشود دو رکعت نماز می خوانی و در هر رکعت حمد و پنجاه بار قل هوالله احد و چون فارغ شدی از نماز آن آب را می آشامی که نیکو و مجرب است برای حفظ انشاالله.

2-   کسی که می خواهد حافظه اش زیاد شود  مسواک کند و روزه بگیرد و قرآن بخواند و خصوصا آیت الکرسی و ادمان خوردن مویزناشتا خصوص اگر سرخ و بیست و یک دانه باشد برای فهم و ذهن و حافظه نافع است و خوردن حلوا و گوشت نزدیک گردن و عسل و عدس نیز مورث حفظ است و نقل شده استکه از دوا هایی که به تجربه رسیده است آن است که کندر و سعد و شکر و طبرزد را مساوی با هم گرفته و نرم بکوبند و سفوف کرده ،روزی پنج درهم بخورند لکن سه روز متوالی بخورند و پنج روز ترک کنند و همچنین گویند بعد از نماز صبح قبل از تکلم بگویند : «یا حی یا قیوم ، فلا یفوت شیئا علمه و لا یؤده.»

توصیه ی روانشناسان برای تقویت حافظه

روانشناسان در اين زمينه تو صيه مي کنند که :

1-. موز بهترين دوست حافظه : ويتامين B بهترين تغذيه حافظه است و موز داراي اين منبع غني ميباشد.

٢- مهرباني با خويشتن : انجام کارهاي مورد علاقه مانند خريدن يک شاخه گل , کتاب رمان, ملاقات دوستان قديمي و ........ باعث افزايش ترشح هورمون " دوپامين " مي شود که احساس خوبي را در فرد به وجود مي آورد و اين افزايش تاثير مثبتي بر سلسله اعصاب و آن بخش از مغز که مسوول حافظه است ميگذارد.

3- قدم بزيند : زنان يا مرداني که درروز به طور مرتب قدم مي زنند بسيار کمتر دچار فراموشي ميشوند . چرا؟ تحقيقات نشان داده است که فعاليت ,ارتباط مغزي را در بخشي که ذهن مسوول حافظه است گسترش مي دهد.

4- غذاي سس دار نخوريد : بر اساس تحقيقات انجام شده برروي عادات غذايي بيش از ٨ هزار نفر , استفاده از اين نوع سس ها و غذاهاي سويا دارباعث کاهش قدرت حافظه مي شود. علت آن است که يک ماده شيميايي موجود در اين نوع سس ها و سويا که گفته مي شود ضد سرطان و بيماري قلبي است دقيقا عکس اين خواص را در مورد حافظه با خود دارد. با اين حال يک بار خوردن آن در هفته چندان مشکلي ندارد!

5-  خواب به موقع : يک استراحت خوب مغز مي تواند اطلاعات بیشتر و بهتري را به حافظه شما باز گرداند تا مغزي که تمام روز را بدون استراحت گذرانده باشد .

٦- بيشتر به خودتان برسيد : تحقيقات نشان مي دهد افرادي که رژيم هاي غذايي بسيار کم کالري در برنامه روزانه خود دارند نه تنها پروسه اطلاع رساني را بسيار کند انجام مي دهد بلکه از ديگر افراد هم سن و سال خود که اين رژيم را ندارند نيز کمتر قادر به استفاده از حافظه خود مي باشند.

لذا به فکر خود باشيد و رژيم هاي غير موجه را فراموش کنيد.

7 -  چاي گياهي بنوشيد : آهن براي عملکرد صحيح حافظه ضروري است و نوشيدني هاي کافئين دار به علت دارا بودن موادي به نام " تانن " ( اسيد تانيک) که ٧٥ درصد آهن موجود در بدن را از بين مي برند باعث اختلال در حافظه می شود . 

8 -  خوردن قند و شکر مصنوعي را کاهش دهيد : اين امر ممکن است در کاهش وزن به شما کمک کند اما نوشيدن بيش از يک يا دو نوشيدني رژيمي در طول روز حافظه دراز مدت شما را تخريب مي کند . خوشبختانه تاثيرات منفي اين مسئله دائمي نيست و شما به راحتي مي توانيد با قطع مصرف شيريني هاي مصنوعي مجددا حافظه خود را اصلاح کنيد.

چه غذاهایی غذاهاي تقويت كننده حافظه اند؟

هر يك از ما با افزايش سن، بخشي از حافظه كوتاه مدت خود را از دست مي دهيم.

تغذيه مناسب بر روي حافظه موثر است. بررسي ها نشان داده، مصرف كربوهيدرات قدرت يادآوري مطالب را بهبود مي بخشد.

اخيراً در يك مطالعه اثر پروتئين و چربي را بر روي سطح ادراك و آگاهي افراد بررسي كردند.

22 زن و مرد مسن، در سنين 61 تا 79 سال، بعد از مصرف 4 نوشيدني زير، سه آزمايش بررسي هوش را انجام دادند. چهار نوشيدني شامل:

1- فاقد ماده مغذي

2- كربوهيدرات

3- چربي

4- پروتئين ؛ بود و هر روز بعد از مصرف اين چهار نوشيدني در چهار روز جداگانه بررسي شد.

آزمايش بررسي حافظه شامل يادآوري لغت و متن بود كه بلافاصله يا يك ساعت بعد از مصرف موادمغذي صورت مي گرفت.

سه نوشيدني كه داراي ماده مغذي بودند، حافظه كوتاه مدت و بلندمدت را افزايش داده بودند و يك ساعت بعد از مصرف اين افزايش، چشمگيرتر بود. ولي فقط پروتئين در يك آزمايش مجزا، زمينه فراموشي را كاهش داد.

نوشيدني كه فاقد ماده مغذي بود، اثري بر روي عملكرد حافظه و ذهن نداشت و نشان مي داد كه دريافت موادمغذي براي كارآيي ذهن لازم است.

بنابراين سعي كنيد به طور منظم و با حجم كم، وعده هاي غذايي را مصرف كنيد. مغز شما براي عملكرد بهتر به غذاي كافي و مغذي نياز دارد. براي جلوگيري از اختلال در حافظه بلندمدت، رژيم غذايي متعادل و مناسبي را داشته باشيد و هر روز مكمل مولتي ويتامين مصرف كنيد.

كولين، ماده اي است كه به طور طبيعي در غذاهاي چرب وجود دارد و حافظه را تقويت مي كند. پزشكي از دانشگاه كاروليناي شمالي بيان كرد، اگر در دوران بارداري مادر، به رژيم غذايي او كولين اضافه شود، قدرت حافظه جنين در حال رشد را براي مراحل بعدي زندگي افزايش مي دهد. 

 در دوران بارداري و شيردهي، ذخاير كولين بدن مادر تخليه مي شود، در نتيجه كولين كافي براي رشد طبيعي مغز در دسترس نخواهد بود. كولين براي حفظ سلامتي افراد، موردنياز است.

كولين يك تركيب فسفوليپيدي است كه در بدن، مواد محلول در چربي را حمل و چربي ها را امولسيه* مي كند. اين ماده مستقيماً روي پيام هاي عصبي موثر است و قدرت ساخت و آزادسازي استيل كولين را سرعت مي بخشد. استيل كولين يك ناقل عصبي است كه در كنترل عضلات و قدرت حافظه دخالت دارد. منابع غذايي كولين عبارت اند از: شير، جگر، تخم مرغ و بادام زميني. در بدن نيز از اسيد آمينه متيونين ساخته مي شود. كولين به صورت مكمل هاي خوراكي نيز وجود دارد و مقدار مورد نياز آن براي مردان 550 ميلي گرم در روز و براي زنان بالغ 425 ميلي گرم در روز است.

1-مصرف غذاهایی مانند ماهی برای تقویت حافظه

روغن های امگا – ۳  که در گردو، دانه کتان و به خصوص ماهی کشف شده است ، جزو مواد غذایی سالم و بدون ضرر برای قلب هستند. به علاوه، تحقیقات اخیر نشان داده اند که این دسته از روغن ها به عنوان تقویت کننده های مغزی نیز شناخته شده هستند و این به دلیل کمک آنها به سیستم انتقال خون است که اکسیژن را به مغز انسان پمپ می کند. همچنین این مواد عمل کلیه اجزاء سلول های اطراف مغز را بهبود می بخشند. این نشان می دهد چرا افرادی که به مقدار زیاد ماهی مصرف می کنند، کمتر در معرض ابتلا به فشارهای عصبی، از دست دادن تمرکز و کم حافظه شدن هستند. دانشمندان ثابت کرده اند که اسیدهای چرب اصلی برای رشد مناسب مغز در کودکان بسیار ضرورت دارند ، به همین دلیل امروزه آنها را به فرمول های مواد غذایی مورد استفاده کودکان می افزایند. امکان این امر وجود دارد که شما نیز با مصرف مناسب این روغن ها، هوش ، استعداد و موقعیت ذهنی خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید.

چه باید کرد؟

استفاده حداقل سه وعده غذای ماهی مانند سالمون ، ساردین ، ماکرل و تـُن  شروع خوبی خواهد بود. ماهی هایی که در محیط های آلوده به مواد شیمیایی خطرناک رشد کرده اند، می توانند بسیار خطرناک باشند و اثرات بدی در بدنتان به جای بگذارند بنابراین از مصرف ماهی هایی مانند: اره ماهی ، ماهی های درنده، کوسه ماهی ها و نیز هر نوع ماهی دیگری که به هر طریقی در معرض آب هایی با آلودگی بالا بوده اند ، حذر کنید. البته تمام انواع ماهی ها که به طور مشخص عاری از ترکیبات شیمیایی مانند جیوه و یا هر نوع سم و مواد خطرناک دیگری می باشند نیز می توانند به جای موارد مذکور مصرف

شوند. علاوه بر این می توانید آنها را با روغن های گردو و تخم مرغ هایی که به طور ویژه تولید می شوند و حجم بالایی از روغن های امگا را در خود دارند ، بپزید. همچنین از دانه های کتان و غلات و حبوبات در سالاد خود استفاده کنید. این نکته مهم را فراموش نکنید که با وجود این که دانه های مختلف ایمن و سالم هستند ولی مصرف زیاد روغن دانه کتان  می تواند  خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.

2 – مصرف غذاهای دارای چربی کم

آیا چربی ها قادرند شما را کند ذهن کنند؟ در تحقیقات انجام شده در دانشگاه تورنتو، موش هایی که در معرض یک رژیم غذایی با ۴۰% چربی قرار گرفتند، مهارت های ذهنی خود را در زمینه های مختلف از دست دادند. مانند حافظه ، هوشیاری و تشخیص فاصله و نیز یادگیری قوانین. این مشکلات ، زمانی که در رژیم غذایی چربی های اشباع به کار گرفته شدند، بیشتر و بدتر شد ( لازم به ذکر است چربی های اشباع در گوشت و محصولات لبنی بسیار فراوانند). این تحقیقات دو دلیل عمده را خاطر نشان می کنند: ۱ – این که چربی می تواند میزان اکسیژن رسانی خون را کاهش داده و کلاً جریان خون غنی از اکسیژن را کـُند کند . در این صورت به مغز به میزان کافی اکسیژن نمی رسد و ۲ – می تواند موجب کند شدن متابولیسم گلوکز شود که نوعی قند مورد نیاز برای تغذیه و کارایی سلول های مغزی می باشد.

چه باید کرد؟

گوشت بی چربی مصرف کنید، مواد لبنی کم چربی به کار ببرید. ماهی ، لوبیا و کلاً بـُنشن (حبوبات ) زیاد مصرف کنید. شما می توانید بدون نگرانی تا ۳۰% از کالری روزانه خود را به شکل چربی دریافت کنید. ولی توجه داشته باشید بیشتر مقدار آن بایستی از ماهی های مذکور، روغن های طبیعی مثل روغن زیتون ، دانه های گیاهی و روغن طبیعی مانند گردو و فندق، کسب شود. هر کاری می خواهید بکنید ولی تا حد امکان از مصرف روغن های متداول و مورد مصرف در پخت غذاهای حاضری پرهیز کنید.

3-پرهیز از نوشیدنی های الکلی

مصرف نوشیدنی های الکلی سبب از بین رفتن تدریجی حافظه، زمان عکس العمل بدن و توانایی های دستی و ذهنی مثلاً ضربه زدن و نشانه گیری هدف در انواع و اقسام بازی ها می شود. تحقیقات روی موش ها نشان داده اند کسانی که الکل مصرف می کنند، در مقایسه با سایر افراد  دارای سلول های مغزی جدید کمتری در هیپوکامپوس خود هستند. این امر نشان می دهد که الکل و نوشیدنی های الکل دار نه تنها موجب تخریب سلول های مغز می شوند، بلکه از ترمیم و رشد مجدد آنها نیز جلوگیری می کنند.

چه باید کرد؟

یک یا ۲ لیون نوشیدنی مخصوص مانند ماءالشعیر که سرشار از ویتامینB است جایگزین بسیار مناسبی است.

چنانچه به تمام موارد مذکورعمل کنید، انتظار نداشته باشید یک شبه تبدیل به یک دانشمند شوید. ولی می توانید انتظار داشته باشید که هوشتان کمی بیشتر شود ، خلاق تر شوید و هر روز از انرژی بدنی بالاتری بهره مند گردید. همچنین می توانید  بقیه دوران عمر خود را بدون از دست دادن توانایی همیشگی تان با آرامش سپری کنید.

دارو های شیمیایی تقویت حافظه

1-قرص هاي هوش :

1-اسيد فوليك :براي رفع هموسيستئين ( اسيد آمينه خطرناك ) بدن لازم است. تحقيقات ثابت كرده است در اثر كاهش اسيد فوليك، ويتامين هايB6 وB12 در خون، مشكلاتي نظير كاهش سطح  ادراك در افراد مسن، اشكال در ياد آوري، تمركز حواس و افزايش هموسيستئين خون به وجود مي آيد.

2-ويتامينB12 :براي نگهداري سلول هاي عصبي ضروري است. حتي اگر اين ويتامين در حداقل مقدار طبيعي باشد، براي بدن مضر است و بايستي داراي مقدار نرمال خود باشد. رفتار و حافظه افراد با مكمل دهي ويتامين هاي گروهB بهبود مي يابد. در كمبود اين ويتامين ها سطح ادراك و آگاهي كم مي شود، طوري كه كسي هم متوجه نمي شود.

البته نبايد محتواي ويتامينB موجود در غذا را بشماريد. وجود ويتامين هايB و Aكه بيشتر از صد در صدRDA را تامين كند، سالم و موثر است.

3-ويتامين E: مغز شما را از آسيب حفظ مي كند. مطالعات طولاني مدت نشان داده، مكمل ويتامينE خطر بروز بيماري هاي قلبي را كاهش مي دهد ،LDL را بي اثر مي كند و احتمال لخته شدن خون را كاهش مي دهد.

همچنين وخامت بيماري آلزايمر افراد را آهسته مي كند. اثر آنتي اكسيداني ويتامينE تشكيل پلاك هاي آميلوئيدي را كه باعث التهاب و كج شدن انتهاي اعصاب مي شوند، متوقف مي كند.

يكي از اعمال ويتامينE  رقيق كردن خون است. مصرف روزانه 800-200 واحد بين المللي ويتامينE توصيه مي شود.

2- ویتامین های B

از ویتامین های B در بسیاری از عملیات متابولیک بدن استفاده می شود و برای سلامتی عمومی بدن بسیار لازم هستند. در رابطه با مغز دو تا از این ویتامین ها اهمیت بیشتری پیدا می کنند: ویتامین B12 و اسید فولیک.

ویتامین B12 برای حفظ غلاف میلین(ماده ی سفید چربی که غلاف بعضی اعصاب را می پوشاند و باعث می شود که به درستی کار کنند).

اسید فولیک هم ماده ی بسیار موثری برای مغز است که باعث بهتر کار کردن انتقال دهنده های عصبی می شود. اگر میزان اسید فولیک مغز کم شود، احتمال از دست رفتن حافظه بیشتر می شود.

منابع:

1 - سیف ،علی اکبر،، روانشناسی تربیتی ،انتشارات پیام نور

2 - نهج البلاغه

3       –  قمی ، حاج شیخ عباس ،مفاتیح الجنان،ترجمه فارسی

4- نظري، مرتضي، عوامل موفقيت در تحصيل،  نشر مدرسه برهان.